Khi tìm hiểu về nguồn gốc cúng đầy tháng, các gia đình lại quen thuộc với cụm từ “nam trồi, nữ sụt” khi tính ngày cúng đầy tháng, thôi nôi cho bé. Đây là một phần quan trọng trong nghi lễ cúng Mụ theo truyền thống. Vậy “nam trồi nữ sụt là gì” và cách tính này khác biệt ra sao? Hãy cùng Dịch Vụ Đồ Cúng tìm hiểu về phong tục độc đáo qua bài viết dưới đây.
“Nam Trồi, Nữ Sụt” là gì?
Đây là một quy tắc khác với “gái lùi 2 trai lùi 1” của người Việt khi chọn ngày cúng đầy tháng hoặc thôi nôi, cũng dựa trên lịch Âm và giới tính của bé. “Trồi” có nghĩa là tiến lên, sớm hơn; “Sụt” có nghĩa là lùi lại, muộn hơn.
- Nam trồi: Đối với bé trai, ngày cúng sẽ được tính sớm hơn ngày sinh Âm lịch. Thông thường là “trồi 1 ngày”, tức là cúng trước 1 ngày so với ngày sinh Âm lịch của tháng sau.
- Nữ sụt: Đối với bé gái, ngày cúng sẽ được tính lùi lại so với ngày sinh Âm lịch. Thông thường là “sụt 2 ngày”, tức là cúng sau 2 ngày so với ngày sinh Âm lịch của tháng sau.
Lưu ý: Cách tính này có thể có sự khác biệt nhỏ giữa các địa phương, nhưng nguyên tắc “nam tiến, nữ lùi” thì không thay đổi.
Ý nghĩa của việc “Trồi” và “Sụt”
Cách tính ngày này phản ánh rất rõ kỳ vọng và quan niệm của người Việt về vai trò của nam và nữ trong gia đình, xã hội. Tất cả những mong ước này đều được gửi gắm đến các vị thần linh và 12 Bà Mụ.
- Với bé trai (Nam trồi): Việc cúng sớm hơn thể hiện mong muốn bé trai lớn lên sẽ mạnh mẽ, xông xáo, luôn tiên phong và đi trước để gánh vác trách nhiệm, thành công trong sự nghiệp. “Trồi” lên tượng trưng cho sự tiến tới, vượt qua khó khăn để đạt được thành tựu.
- Với bé gái (Nữ sụt): Việc cúng lùi lại phản ánh kỳ vọng bé gái sẽ có đức tính dịu dàng, khiêm tốn, biết nhường nhịn để giữ gìn gia đình êm ấm, hạnh phúc. “Sụt” xuống biểu thị sự nhẹ nhàng, tinh tế và là hậu phương vững chắc.
- Tương tự như quan niệm theo lệ “gái lùi 2, trai lùi 1”, việc chọn một ngày cúng khác với ngày sinh thật của bé cũng được cho là để “đánh lạc hướng” các thế lực siêu nhiên. Ông bà ta tin rằng làm vậy sẽ giúp đứa trẻ non nợt tránh được những sự chú ý không cần thiết, từ đó được bảo vệ an toàn, lớn lên bình an và khỏe mạnh.
Không áp dụng quy tắc “Nam trồi, Nữ sụt” có sao không?
Đây là băn khoăn rất thực tế của nhiều gia đình hiện đại. Cần hiểu rằng, đây là một phong tục, một tín ngưỡng tốt đẹp chứ không phải là một quy định cứng nhắc. Điều quan trọng nhất trong mọi nghi lễ chính là tấm lòng thành kính của cha mẹ và gia đình dành cho con trẻ và các đấng bề trên. Nếu hoàn cảnh không cho phép, gia đình hoàn toàn có thể chọn một ngày lành tháng tốt khác phù hợp để tổ chức, miễn sao lễ vật được chuẩn bị chu đáo và nghi lễ diễn ra trang trọng.
“Nam trồi, nữ sụt” không chỉ là một công thức tính ngày, mà còn là một nét văn hóa độc đáo, chứa đựng triết lý và những lời chúc phúc sâu sắc của người miền Nam. Việc hiểu và thực hiện đúng nghi lễ là cách chúng ta gìn giữ giá trị truyền thống và mang lại những điều tốt đẹp nhất cho con trẻ. Để được tư vấn chi tiết hơn về mâm cúng đầy tháng, thôi nôi chuẩn truyền thống, hãy liên hệ với Dịch Vụ Đồ Cúng.
