Cách chuẩn bị mâm cơm cúng tất niên cuối năm như thế nào?

Vào cuối năm, nhà nhà đều trang trí nhà cửa, dọn dẹp bàn thờ gia tiên, bàn thờ thần tài thổ địa, bàn thờ ông táo …. để tiễn đưa năm cũ và đón năm mới. Song song với những việc đó thì tất cả mọi gia đình còn phải chuẩn bị các mâm cúng, trong đó có mâm cúng tất niên cuối năm, Theo phong tục người Việt Nam, cúng Tất Niên là một lễ truyền thống được tiến hành vào chiều và tối 30 Tết, trước lễ cúng giao thừa. Vậy, chuẩn bị mâm cơm cúng tất niên như thế nào cho đúng? Những lễ vật gì cần có? Hãy tham khảo bài viết dưới đây để biết cách cúng tất niên cuối năm nhé.

Lễ cúng tất niên cuối năm là một phong tục tập quán của người dân Việt được lưu giữ lâu đời, việc cúng tất niên có ý nghĩa to lớn trong đời sống của con người Việt. Tất niên cắt nghĩa ra có nghĩa là: “tất” là xong, hết, “niên” là năm. Việc cúng tất niên thể hiện nếp sống tâm linh truyền thống của người Việt. Sau một năm làm ăn vất vả, khi vào những ngày cuối năm cuối tháng chuẩn bị đón Tết thì mọi người đều dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ, tươm tất, trang nghiêm trước để cúng tất niên sau là để chuẩn bị đón Tết cho thật ấm cúng.

Vào ngày cúng tất niên cuối năm, mọi người đi làm ăn xa đều hướng về quê hương, họ sẽ trở về bên gia đình, cùng tận hưởng không khí và những phút giây gia quây quần, sum họp bên nhau.

Lễ cúng tất niên trong gia đình thường được tiến hành vào chiều 30 Tết. Tuy nhiên có những gia đình kinh doanh hay công ty vì điều kiện thời gian, công việc sẽ có nơi tổ chức lễ cúng sớm hơn vào các ngày trước đó, 29, 28,27 âm lịch.

Mâm cơm tất niên thường sé có 2 mâm, một mâm đặt lên bàn gia tiên, mâm thứ hai đặt cúng giữa trời, cúng trước nhà mình. Mâm cúng sẽ được chuẩn bị theo phong tục tập quán của từng vùng miền. Việc soạn sửa trang hoàng bàn thờ gia tiên là một việc làm gắn kết tâm linh của hai thế giới, thể hiện chữ hiếu với ông bà, tổ tiên. Tùy theo tín ngưỡng từng vùng mà cách trang hoàng bàn thờ, nhà cửa cũng khác nhau.

Về cơ bản, tại gia đình vào ngày 30 Tết cần chuẩn bị hai mâm cơm tất niên, một mâm cúng tất niên và mâm cúng thứ hai chuẩn bị cho lễ cúng giao thừa.

Người đàn ông lớn tuổi hoặc người đàn ông là chủ gia đình sẽ là người thắp hương và đọc bài cúng, các thành viên còn lại trong gia đình làm lễ khấn vái. Nội dung chính là thỉnh thần linh, gia tiên về ăn Tết cùng gia đình. Bữa cơm ngày cuối năm được làm thịnh soạn hơn ngày thường. Tùy từng vùng miền mà có những đặc trưng riêng. Cúng tất niên miền Bắc thường hay có canh móng giò, bánh chưng, nem, giò lụa, … Còn mâm cơm tất niên ở miền Trung lại không thể thiếu bánh tét, thịt gà, thịt heo luộc,… Với người miền Nam một mâm cúng tất niên cần có bánh tét, canh măng, thịt kho tàu, gỏi, chả giò…

Vị trí đặt mâm cúng tất niên cũng rất quan trọng. Trên bàn thờ chính chỉ để hoa tươi, quả tươi, một ít tiền vàng mã, hoặc cũng có thể đặt bánh chưng, xôi, chè trên bàn thờ chính, còn mâm cơm cúng sẽ đặt ở bàn con bên dưới. Không nên cắm giấy cúng lên bàn thờ vì có chứa nhiều trường khí âm bất lợi.

Lễ vật cần chuẩn bị cho mâm ngũ quả khi cúng gia tiên nên chọn trái cây tươi, đẹp mắt, vừa chín tới. Hạn chế và tốt hơn là không nên dùng các loại hoa quả xanh, hoa quả giả (bằng nhựa). Đĩa/mâm ngũ quả mà nên để ở hai bên chứ không đặt trước chính giữa bát hương vì chắn mất trục khí chính. Hoa bày trên bàn thờ cũng nên sử dụng các loại hoa tươi chứ không dùng hoa giả, hoa nhựa.

Ngoài ra, một số lễ vật cần chuẩn bị trong cúng tất niên cuối năm đó là nhang rồng phụng, đèn cầy, rượu trắng, gạo, giấy cúng, trầu cau, chè xôi, cháo trắng, bình hoa, lư nhang, chén đũa,…

Trong bữa cơm tất niên, các thành viên nên có mặt đông đủ, nói những chuyện vui trong năm hay những dự định năm mới, động viên nhau vươn lên, nỗ lực hơn, tạo một bầu không khí đầm ấm, hòa thuận.

Cúng tất niên là điều tâm linh gửi lòng thành kính đến đât, trời, Phật thánh, thần linh, người khuất mặt kẻ khuất mày đã gia hộ bình an gia đạo trong một năm qua… vì vậy cần đầy đủ lễ vật và phải chuẩn bị, tiến hành chu đáo.