Mâm cơm cúng đầy tháng – Thủ tục cúng đầy tháng cho bé

Sau khi đứa bé ra đời và để khẳng định sự tồn tại và vai trò của thành viên mới trong gia đình, dòng họ, thì những ông bố bà mẹ sẽ chuẩn bị một mâm cơm cúng đầy tháng cho đứa con mới sinh của mình lúc bé đã tròn 1 tháng tuổi. Đây là một nghi lễ vô cùng có ý nghĩa đối mỗi con người.

Cách tính ngày cúng đầy tháng cho bé

Theo cách tính truyền thống của Ông Bà và phương pháp tính truyền thống thì ngày đầy tháng của bé được căn cứ và lịch âm và tùy thuộc vào giới tính (bé trai hay bé gái), nếu như bé gái thì ngày cũng sẽ sụt lại 2 ngày còn bé trai thì sẽ sụt lại 1 ngày, “Gái sụt 2, Trai sụt 1”. Còn giờ cúng thì lễ cúng thường được cúng vào khi sáng sớm hoặc chiều tối.

Mâm cúng đầy tháng cần những gì?

Theo tín ngưỡng dân gian từ khi bé trong bụng mẹ và đến khi bé sinh ra là được 12 Bà Mụ và một Bà Chúa chăm sóc, do đó trong mâm cúng cần đầy đủ 12 chén chè nhỏ, 12 dĩa xôi nhỏ, 12 chén cháo nhỏ, và một xôi lớn, một chè lớn, 1 cháo lớn. Ngoài ra còn  những lễ vật khác để cúng Đức Ông và 3 Đức Thầy như trái cây, hoa, nhang, đèn cầy, gạo muối, trà, rượu, nước, giấy cúng, tràu têm cánh phượng…. Cùng những lễ vật này thì có thêm chén, đũa, muỗng và 1 đôi đũa hoa vì theo quan niệm thì Bà chúa chỉ thích  dùng đũa này.

>>>Xem thêm : Đũa hoa cúng đầy tháng là gì

Hướng dẫn cách sắp mâm cúng đầy tháng cho bé

Cũng theo quan niên dân gian từ xưa đến giờ thì mâm cúng được gần theo nguyên tắc “Đông bình Tây quả” nghĩa là ở phía đông đặt bình bông còn phía tây đặt lễ vật. Mâm cúng đầy tháng được chia thành 2 bàn, 1 bàn trên và một bàn dưới cách 10 cm

Nghi lễ cúng đầy tháng.

Người xưa tin rằng, mỗi 1 đứa trẻ khỏe mạnh ra đời là công lao vô cùng to của bà Mụ, người được cho là có công nặn và giúp mẹ tròn con vuông. Trên hết, đây còn là nghi lễ để ra mắt một thành viên mới trong gia đình với họ hàng, bà con trong dòng tộc.

Nghi thức thắp nhang và khấn vái

Sau khi đặt hết lễ vật lên trên bàn cúng thì 1 người lớn trong gia đình, cái họ (ông, bà, bố, mẹ) sẽ đại diện một người lên thực hiện lễ thức thắp nhang và khấn.

(Khi đã khấn xong thì bố hoặc mẹ tay bé lại vái trước án 3 vái sau 3 tuần hương thì tạ lễ. sau ấy gia đình hóa vàng mã, váy áo đi hoá, vẩy rượu lúc đang hoá. Các đồ chơi thì giữ lại cho cháu bé lấy khước.

Cuối cùng cả gia đình và bạn bè cùng  thụ lộc chúc cho cháu bé mọi điều tốt lành).

Nghi thức khai hoa.

Đặt trẻ ở trên bàn giữa, người lớn trong họ sẽ thắp hương và mở lời xin phép khai hoa. Sau đó, người chủ lễ sẽ bồng đứa trẻ trên tay, đồng thời cầm 1 cành hoa quơ qua quơ lại miệng bé và đọc các lời cầu chúc có ý nghĩa tốt đẹp:

“Mở miệng ra cho có bông, có hoa,Mở miệng ra cho kẻ thương, người nhớ,Mở miệng ra cho có bạc, có tiền,Mở miệng ra cho xóm giềng quý mến…”

Nghi thức đặt tên cho con:

Sau lúc cầu chúc điều tốt lành tới có đứa trẻ, người chủ lễ sẽ tiếp tục nghi tiết Xin Keo. Theo đó, chủ lễ sẽ lấy 2 đồng tiền cổ bằng bạc thật và gieo vào 1 cái đĩa sâu lòng. Nếu có một mặt úp, 1 mặt ngửa thì chứng tỏ mẫu tên đã được tổ tông chứng giám và ưng thuận. Ngược lại, thí dụ đều là 2 mặt úp hoặc 2 mặt ngược thì bắt buộc tiến hành gieo đồng tiền này lại.

Nếu đã 3 lần mà vẫn chưa được thì phải đặt tên khác cho trẻ. Tuy nhiên, 1 số gia đình vẫn còn giữ tục này như một truyền thống gia tộc.Ngoài ra, theo tục xưa, sau Xin Keo người mẹ cũng phải được làm phép để tẩy uế và chấm dứt thời kì ở cữ. Theo đó, mẹ buộc phải bồng trẻ bước qua một nồi nước sôi với đặt đinh nung đỏ rộng rãi lần “trai 7 lần, gái 9 lần” và sau đấy đi vòng quanh nhà.

Trong lúc đi, mẹ cố tình làm rơi tiền để cầu mong cuộc sống của con sau này dư dả, đủ đầy. Dù ngày nay, việc tẩy uế cho người mẹ sau sinh đã được coi là hũ tục và không còn tồn tại nhưng chút sót lại của việc đánh rơi tiền từ tục tẩy uế này vẫn còn được duy trì ở số ít gia đình.

Sau toàn bộ những nghi thức này là lời cầu chúc và lì xì  của các người họ hàng trong dòng tộc cũng như những vị khách tham gia tiệc mừng.