Ý nghĩa về nghi lễ khai quang điểm nhãn trong đạo Phật

Các chùa sau khi tôn tạo xong tượng Phật hay Bồ tát thường tổ chức lễ khai quang điểm nhãn. Từ đó cho nên một số Phật tử khi muốn thờ Phật tại nhà thường thỉnh các sư về nhà làm lễ này. Nếu Phật tử nào không có điều kiện trước khi thỉnh tượng Phật về thờ tại nhà thì đưa lên chùa nhờ các sư khai quang điểm nhãn.

Tuy nhiên trên thực tế rất ít người hiểu đúng ý nghĩa của nghi thức khai quang điểm nhãn, hô thần nhập tượng trong đạo Phật. Một số người quan niệm mê tín rằng nếu không làm lễ khai quang, tức là đưa thần lực của Phật an ngự vào tôn tượng thì sẽ có những loài ma quỷ sẽ nhập vào đó để hưởng hương khói và sự cúng dường.

Để việc khai mở một vật từ vô tri trở nên linh thiêng thì chắc chắn phải có những vị thầy biết được bộ môn khai quang điểm nhãn. Tức là phải biết mật mã để khai mở.

Khái niệm khai quang điểm nhãn

Khai quang là khai mắt cho tượng Phật. Khi vẽ xong một tượng Phật để thờ phượng người ta làm lễ đọc chú và điểm vào cặp mắt Phật gọi là lễ khai quang điểm nhãn sau đó mới bắt đầu thờ cúng tượng Phật .

Nguồn gốc nghi lễ  khai quang điểm nhãn trong đạo Phật

Sỡ dĩ có chuyện khai quang hay an vị là vì người ta tin rằng nếu không làm lễ khai quang tức là đưa sức mạnh của Phật an ngự vào tôn tượng. Niềm tin này xét về phương diện giáo lý của đạo Phật là không có cơ sở vì như vậy đã biến Đấng Giác Ngộ của chúng ta thành một ông Thần. Chưa kể việc dùng kính đàn có phần nào giống với việc làm của những ông thầy cúng.

Nghi thức này không phải là một nghi thức chánh truyền theo bộ phận nghi lễ của giáo hội trước đây thì không hề có một văn bản chính thức nào nói về nghi lễ này cả. Khi hỏi ý kiến chư Tôn Đức về vấn đề này thì các Ngài tỏ ra không tán đồng thậm chí còn xem nghi lễ này là do các ông thầy cúng bày ra để kiếm ăn.

Thế nhưng có những chuyện xưa bày, nay làm nếu có Phật tử thỉnh quý Ngài đến để an vị Phật thì quý Ngài cũng sẽ đi, bởi vì Phụng sự chúng sinh chính là phụng sự Chư Phật và nếu có chúng sinh nào cần có Nghi thức an vị Phật mới có thể an được thì quý Ngài cũng giúp cho họ được an vậy.

Ý nghĩa của khai quang điểm nhãn

Thông thường khai quang đều hướng đến hình thức mê tín làm cho ý nghĩa của sự khai quang hoàn toàn bị sai lệch. Thực tế thì việc khai quang rất quan trọng, ý nghĩa chân thật của nó là nói rõ ý cúng dường một hình tượng Phật Bồ Tát ở đâu.

Tham khảo bài viết: Hướng dẫn chuẩn bị mâm cúng thần tài

Việc này cũng giống như hình tượng một vĩ nhân ở thế gian khi chúng ta xây dựng xong thì cử hành một đại lễ khai mạc. Ngay trong đại lễ nhất định phải thuyết minh rõ cho đại chúng nói rõ nhân vật đó khi còn ở đời và họ có cống hiến đối với đại chúng trong xã hội. Phải giảng giải rõ ràng, tường tận để xã hội đại chúng thấy được hình tượng liền khởi tâm niệm muốn làm theo, đây chính là ý nghĩa khai quang của Phật giáo.